Komutanlar!
VII Tiger I , İkinci Dünya Savaşı'nın en sert ve korkulan tanklarından biriydi. Ölümcül 88 mm topu, geçilemez gibi görünen 120 mm zırhı, hakkındaki korkunç hikayelerle birlikte askerler arasında kulaktan kulağa yayıldı ve tüyleri diken diken etti. Savaş alanında oldukça tehditkar bir görünüm sergiledi ve başlangıçta, Müttefik tanklarının silahları ve sınıfları Tiger'a kıyasla sönük kaldı.
Peki Tiger gerçekten bir dev miydi yoksa Nazi sadece Nazi propagandasının uydurması mı? Dalın!
Tiger I: Dişli Bir Rakip
Soldaki resim: Savaşa hazırlanan bir Alman Tiger I tankı mürettebatı. Sağdaki resim: Hareket halindeki bir Tiger I.
Eylül 1942. İlk Tiger tankları, Doğu Cephesinde Leningrad yakınlarında Kızıl Ordu ile karşılaşmak üzere yola çıktı. Üç aydan kısa süre içinde Tunus çöllerinde Müttefiklerle karşı karşıya geldiler. Bu süre boyunca Tiger, oldukça korkutucu bir itibar edindi. Gövdesi ve kulesinden mermileri sektiren kalın zırhı mürettebatları şaşkına çeviriyordu. Tunus'taki ilk karşılaşmalardan birince, yalnızca 45 metre mesafeden 75 mm bir obüs topunun ateşlediği sekiz mermi tankın yanından sekti.
Buna karşın, çoğu Müttefik tankı Tiger'a karşı 2.000 metrede savunmasızdı ancak Tiger'ı saf dışı bırakma şanslarının olması için çoğunun birkaç yüz metre yanına yaklaşması gerekiyordu. 75 mm topu yüksek hızlı 76 mm topa yükseltilen Sherman bile Tiger tanklarını yalnızca yakın mesafelerde veya yanlardan saldırarak yenebiliyordu. Tiger tanklarının ilk iki yılında karşılaştığı mekanik arızalar bu araçlar için savaşın kendisinden daha ölümcül oldu.
Soldaki resim: Savaşa hazırlanan bir Alman Tiger I tankı mürettebatı. Sağdaki resim: Hareket halindeki bir Tiger I.
Ağustos 1942'den savaşın sonuna kadar fabrika kapılarından 1.347 Tiger I tankı çıktı. Üretim, sirkülasyondaki 40.000 adet Amerikan M4 Sherman ve 50.000 adet Sovyet T-34'üne kıyasla epey geride kalsa da Tiger I, tamir edilip hizmete dönen tanklar da dahil olmak üzere, yalnızca 1.715 araç kaybına karşılık 9.850 gibi inanılmaz sayıda araç yok etti. Buna karşılık Sherman mürettebatlarının kayıp oranı %580 oldu.
"Tiger I'in en güçlü yönleri 88 mm topu, optikleri ve zırhıydı. T-34'lere karşı koyabiliyor ve önceden hayal bile edemediğimiz mesafelerden düşman tanklarını yok edebiliyordu. 2.000 ya da 3.000 metreden asla ateş etmezdik. Bu, tamamen mermi israfıydı! Vurulan tüm tankların tek bir atışla yok edilebilmesi için, düşman tanklarına hep 700-800 metre mesafeden ateş ettim... çünkü 700-800 metrede başarısız olmanız imkansızdı!"
- Otto Carius, Alman Tank Komutanı
Korku Faktörü: Makul mü Yoksa Sadece Propaganda mı?
Goebbels'in durmak bilmeyen propaganda makinesi, Tiger I'in yüceltilmesinde önemli rol oynadı. Michael Wittman gibi bilinen tank asları öne çıkarıldı ve savaş alanındaki başarıları için cömertçe ödüllendirildi. Bunun tam zıttı olarak da Müttefik ve Amerikan askerleri, Tiger I'in zırhına ve ateş gücüne verecek hiçbir cevabı olmayan, adeta felç olmuş savaşçılar gibi resmedildi.
Soldaki resim: Henschel fabrikasında özel bir vagona yüklenen Tiger I, 1942. Sağdaki resim: İtalya'daki bir Tiger I.
Tabii ki bu tam olarak doğru değil ve okuduğunuz her şeye inanmamalısınız. Birçok Tiger, kısıtlayıcı teknik sorunlarla karşılaşıyordu. Müttefikler bunların birkaçını ele geçirerek savaş boyunca yoğun performans ve zırh delme testleri uyguladı. Tiger I'in zayıf noktalarını tespit ettiler ve bu bilgileri tasarımcılara, mühendislere ve tank mürettebatlarına aktardılar. Onlar da yeni tank varyasyonları ve taktikler geliştirmeye başladılar.
"Tiger ve Panther tanklarından korkacak bir şeyimiz yok. Alman zırhı ile başa çıkmakta hiç sorun yaşamadık."
– Bernard Montgomery, İngiliz Feldmareşali Bernard Montgomery'nin Normandiya'daki "Tiger Dehşeti"ne yanıtı.
Müttefiklerin Yanıtı: Tiger Tehdidiyle Savaşma
Soldaki resim: İtalya, Cori civarında yanmış Tiger'lar. Sağdaki resim: Tiger I'in mermi delme kapasitesini inceleyen bir Amerikan askeri.
Yeni taktiklerin bazıları çelik gibi sinirler, bazıları ise sakinlik ve nokta atışı isabetlilik gerektiriyordu. Tabii ki dikkate alınması gereken arazi, hava koşulları, savunma veya taarruzun içeriği vb. farklı hususlar vardı, ancak Müttefiklerin Tiger tehlikesinin üstesinden gelmek için kullandıkları temel prensipler ve yanıtların bazıları şunlar oldu:
Top ve Performansta Üstünlük Sağla
Kısa süre sonra, Tiger'ın sırasıyla güçlü 122 mm ve 152 mm silahlarla donatılmış IS-2 ve ISU-152 ile yüzleşmesi gerekti. Bunlar düşman Tiger tanklarını yok etmede oldukça etkiliydi. Sovyetler de seri üretilen T-34'lere monte edilen 85 mm tanksavar topunu geliştirerek T-34-85'i geliştirdi. Ardından, Tiger'ların işini daha uzak mesafelerden bitirebilen SU-85 çıktı.
Tiger sorununa İngilizlerin verdiği yanıt ise, Sherman Firefly ve M10 tank avcılarının bazılarına monte edilen ve Tiger zırhını etkili biçimde delebilen 17-pounder toptu. Bu toplardan 2.000'i aşkın sayıda üretildi. Amerikan M36 tank avcısının (ve ardından M26 Pershing'in) 90 mm topları da etkin bir karşı tehdit sergiledi.
Etkileşimli görsel. 75 mm topun ve Tiger tankını delmede ciddi oranda daha başarılı olan 17-pounder topunun zırh delme değerlerini karşılaştırmak için imleci iki görsel arasında kaydırın.
Yakınlaş
Ya etrafını sarın ve yanlar ile arkadan saldırın, ya da bırakın Tiger size yaklaşsın. Sinirlerinize hakim olun ve menzile girene kadar bekleyin. Tank mürettebatlarına verilen tavsiye buydu. Tiger'ı saklandığı yerden çıkartmak, yan ve arka zırhını açığa çıkarmasını sağlamak ve 450 metreden işini bitirmek iyi fikir gibi görünüyordu. Tek yapmaları gereken ilk atışın isabetli olmasını sağlamaktı!
Ufak Zayıf Noktaları Hedef Al
Tiger, ufak zayıf noktalarla doluydu. Örneğin komutan kupolası yüksek ve güçsüz bir kapak olarak açıktaydı ve kuleye zayıf biçimde kaynak yapılmıştı. Sonuç olarak komutana nişan almak ve onu etkisiz hale getirmek kolaydı. Mürettebatların topa, makineli tüfek yuvasına, paletlere, komutan kupolasına ve yakıt tanklarına nişan almaları tavsiye ediliyordu. Bu Sovyet yönergesi örneği, Tiger tankları ile Doğu Cephesinde yapılan ilk karşılaşmalara dayandırılmıştı ve tehdidin etkisiz hale getirilmesi için hızlıca Müttefiklerle paylaşıldı.
Soldaki görsel: Tiger I üzerinde zırh delmeyen bir isabeti inceleyen Alman tank mürettebatı.
Sürü Halinde Avlan
Tiger'lara koordineli şekilde pusu kurmak oldukça başarılı oldu. Mürettebatlarını kör ederek ve bunları birden fazla açıdan hedef alarak ana hedefi tanımlamada, birden fazla hedef seçmede ve etkili biçimde karşılık ateşi vermede zorlanmaları sağlandı.
Amerikan tank birimleri ayrıca topçu, yakın hava ve tank avcısı desteği aldı. Beş tank takımının iki gruba ayrılması talimatı veriliyordu: Bir grup üstüne Alman ateşini çekiyor, diğeri ise kanatlara manevra yaparak tanklara yandan veya arkadan saldırıyordu.
"Tüm silahların toplu halde ateşlenmesi bile Tiger'ın savaşma gücünü azaltabilir, çünkü güçlü zırh delinmese bile paletler, süspansiyon, silahlar, kule halkası, optikler gibi hassas parçalar hasar alıyor."
- Alman Üst Komutası, Eğitim Tümeni Notu
Soldaki görsel: Kral George VI, İngiliz ordusuyla birlikte ele geçirilen Alman Tiger I (sonraki adıyla Tiger 131)'i incelerken; Tunus, Haziran 1943.
Sağdaki görsel: 6 Mayıs 1943'te ele geçirilen tank.
Tank meraklısı herkes Kuzey Afrika'daki Alman ilerleyişi esnasında ele geçirilip en sonunda kendisini Bovington'daki Tank Müzesi'nde bulan ikonik VI Tiger 131 'in adını bir şekilde duymuştur. İngiliz kuvvetleri tarafından neredeyse 80 yıl önce, Nisan 1943'te etkisiz hale getirilmesinin ardından günümüzde çalışır durumda olan tek Tiger.
1943'te, İngiliz 2. Taburu Sherwood Foresters'a, Tunus'ta 174'üncü Nokta olarak bilinen Gueriat el Atach'taki Alman 504. Ağır Panzer Taburuna ait birkaç Tiger tankı ile çatışmaya girme emri verildi. Çift taraflı kuşatma harekatının ardından Churchill tanklarından biri, Tiger'ın kule halkasına şanslı bir isabet sağladı ve dönmekte olan topu sıkıştırdı. Yaralandığı veya etkisiz hale getirildiği düşünülen Alman mürettebat, tankı çalışır durumda terk etti. Bu, Müttefikler için paha biçilemez bir olaydı. Aracı İngiltere'ye göndererek testler yaptılar ve zayıf yönlerini tespit ettiler.