Komutanlar,
En yeni Ağacın Tepesi etkinliğimiz kapsamında, Centurion ve hattındaki tüm tankları onurlandırıyoruz. Ayrıca döneminin en etkileyici tanklarından biri olduğu için bu İngiliz'in geçmişini anlatan kısa bir makalenin de hoşunuza gideceğini düşündük. Hadi hep birlikte lejyoner silahlarımızı kuşanalım ve bu makinenin geçmişine ışık tutalım!
Konsept
Her iyi fikirde olduğu gibi Centurion konsepti de zaten var olan iki farklı tasarımın bir araya getirilmesiyle oluşturulmuştur. Bunlar da gezici tankların gücü ve piyade tanklarının dayanıklılığı ile orta düzeydeki ağırlığıdır. II. Dünya Savaşı döneminde Majestelerinin Tank Birlikleri'nin yer aldığı her savaş İngiliz Ordusu'na, oldukça dayanıklı ama hareket kabiliyetinden de taviz vermeyen, mümkünse güçlü bir de topa sahip tanklara ihtiyaçları olduğunu öğretti.
Denemeler esnasında Centurion Mk.3
Neyse ki İngiliz Ordusu zaten 17 librelik güçlü ve güvenilir toplar kullanmaktaydı. Ordunun tek ihtiyacı bu silahı monte edecekleri bir tanktı. Bu yüzden 7 Ekim 1943'te "A41 Kruvazör Tanklarının" siparişini verdiler. Bu tank o dönem ortalama 9 santimlik ön zırh tarafından korunan, avantajlı eğim açılarına sahip, 650 beygir gücündeki motorundan güç alan 45 tonluk bir araç olarak tasarlanmıştı.
İlk Denemeler
A41 denemelerindeki ilk hedef, meşhur 88 mm'likler de dâhil olmak üzere, düşman toplarına karşı tank ve içindeki mürettebatın güvenliğini emniyete almaktı. Ayrıca tanksavar topu ve piyade birlikleri gibi ortaya çıkan tehditlere karşı kullanılmaları da hedefleniyordu. A41 ilk başta hızlı ateş edebilen 20 mm'lik bir topa sahipti ancak daha sonra bu top çifte makineli tüfekle değiştirildi. Son olarak, Tank Tasarım Departmanı bu tanka hayat verecek kadar güçlü bir motor bulmak zorundaydı ve bu görev için havacılıkta da kullanılan Meteor motoru tercih edildi.
İsveç'in ithal ettiği Centurion'lar karlı havaya dayanmak zorundaydı
Şubat 1944'te Woolwich ve Nottingham'da bulunan devlet kurumlarından iki düzine prototip hazırlanması istense de Avrupa'da cereyan eden yeni bir çatışma sebebiyle üretim ancak Ocak 1945'te başlayabildi ne yazık ki. Bu esnada tüm fabrikalar yeni araçların üretiminde veya hâlâ ellerinde bulunan araçların tamirinde kullanıldığı için ilk A41 Nisan 1945'te test aşamasına geçebildi ve en sonunda da şanlı "Centurion" ismini aldı. Denemeler başarılı geçmişti ve İngilizler Temmuz 1945'te tanklarını daha ileri tatbikatlar için Belçika'ya göndermişlerdi.
Başarı Hikâyeleri
Centurion'un dikkate değer bir tank olduğunu kanıtlamasının ardından Ordu da testler sonuçlanınca 800'e yakın tank siparişi vermişti. Bunların 100 tanesi 17 librelik toplar ve 7,92 mm'lik eş eksenli makineli tüfekler, geri kalanlar ise 20 librelik daha büyük toplarla donatılacaktı. Kasım 1945'te üretim başladı ve yalnızca birkaç ay sonra, Şubat 1946'da ilk araç Ordu'ya katıldı.
Centurion Mk.3
Yine de ilk savaş deneyimini yaşaması için Centurion'un Kasım 1950'ye kadar beklemesi gerekecekti. Centurion Mk.3 tanklarından oluşan üç zırhlı birlik, İngiltere kıyılarından çok uzaklardaki Kore yarımadasına ulaşmıştı. Sert geçen kış mevsimi, genellikle pirinç tarlalarından oluşan zorlu bir bataklık arazi, bu tank ve mürettebatı için zorlu bir sınavdı. Centurion yine de Çinli rakipleri karşısında zafere ulaşmakta hiç zorluk çekmedi.
Bu Tank Sanki Bir Çeşitlilik Abidesi
Özellikle II. Dünya Savaşı'ndan sonra ortaya çıkan diğer tüm tanklar gibi bu da birçok farklı modelde üretilmişti. Şimdi kısaca ilk üç modelden bahsedeceğiz. Centurion Mk.4 üzerinde 95 mm'lik bir havan topu bulunmaktaydı ancak bu araç asla seri üretime geçemedi. Centurion Mk.5 ise Besa makineli tüfeklerini, NATO'nun her ülkede aynı donanımı kullandırmak için seçtiği 7,62'lik Browning'lerle değiştirdi. Ayrıca söz konusu beşinci model, bir top namlusu ejektörü ve fazladan yakıt alabilmesini sağlayan bir römorka sahipti.
Oyunumuzdaki Centurion Mk. 5/1 RAAC
Centurion Mk. 5/1 RAAC (Avustralya Kraliyet Zırhlı Birlikleri) ise bu tankın bilindik bir diğer modelidir. 1968 ile 1971 yılları arasında bu araçlardan oluşan iki müfreze Güney Vietnam'da savaşmıştı. Oradaki tropik iklim Centurion'ların görünüşünü bile değiştirmişti. Mürettebat, sık bitki örtüsü ve hava sıcaklıkları yüzünden tankın üzerindeki kutuları çelik levhalar ve yedek destek makaralarla güçlendirmek zorunda kalmıştı. Hatta yüksek hava sıcaklığı nedeniyle mürettebat, tank kapakları açık şekilde ilerlemek durumundaydı. Bu gibi nedenler ve gerilla savaşlarında sıkça kullanılan tanksavar mayınlar nedeniyle birkaç Centurion kullanılamaz hâle gelse de Vietnam Savaşı boyunca bu araçların dörtte üçü savaşa hazır durumdaydı.
1967'de cereyan eden Altı Gün Savaşı esnasında, İsrail (bu tankı en çok ithal eden ülkelerden biri) tarafından satın alınan Centurion tankları, sahip oldukları yüksek sürat, muhteşem dayanıklılık ve ateş gücünü devreye sokarak Mısır savunmasını yardı. Yani her ne kadar farklı modellerle karşımıza çıkmış olsa da süratli ancak bir o kadar da kuvvetli bir araç olan bu tankın, orijinal konseptine sadık kalındığı anlaşılmaktadır.
Eskimeyen Bir Efsane
Centurion, her savaş ve geçen her senenin ardından gelişmeye devam etti. Piyasaya sürülen 105 mm'lik L7A1 topu da bu aracın gelişiminde çok büyük bir rol oynadı. Zırhı güçlendirilen güvenilir Centurion tankları üzerinde kızılötesi gibi yeni teknolojiler de denendi ve böylece bu araçlar karanlıkta da ateş edebilir hâle geldiler. Örneğin 105 mm'lik güçlü bir topa, güçlendirilmiş zırha ve kızılötesi görüşe sahip olan efsane Mk.7/1 model tanklar da bu yeni nesil Centurion'lar arasındaydı.
Oyunumuzdaki Centurion Action X
Diğer yandan Centurion'un her modeli seri üretime geçmemiştir. Örneğin Centurion Action X ile bu güvenilir araçta birçok yenilik yapılacaktı ancak bu modelin yalnızca iki adet prototipi üretilebildi. Böylesine örneklere rağmen iki düzineden fazla modeli üretilen Centurion, bu sayede çok uzun bir süre boyunca hizmet vermiştir. Asya, Afrika ve Orta Doğu'daki yerel savaşlarda yer alan bu araç, bazı ülkelerde hâlâ aktif olarak kullanılmaktadır.
