WZ-111: Tarihin Unuttuğu Tank

Çin zırhlı birlikleri, II. Dünya Savaşı'ndan sonra kısmen tükenmişti. Bu probleme ek olarak, Çin tank sanayisi o zamanlar bu sorunu çözecek kadar gelişmemişti.

Ancak, Çin'in o günlerde Sovyetler Birliği ile güçlü ilişkileri vardı. Sovyetler Birliği, Doğu blokundaki kendi güvenliğini ve gücünü sağlama almak için dost bir komünist ülkeye yardım elini uzatmakta oldukça istekliydi.  Çin'in ordusunu yeniden inşa etmek için yaptığı yardım çağrısı, Çin Halk Kurtuluş Ordusu'nun ihtiyaçlarını karşılaması amacıyla Sovyet askeri ekipmanlarının toplu sevkiyatı ile sonuçlandı. Çin Halk Kurtuluş Ordusu'na ulaştırılan zırhlı araçlar arasında T-34-85, SU-100 ve IS-2 gibi tanklar vardı. 

Ancak Çinli tasarımcılar da boş durmuyordu. Aslında, WZ-111 ağır tankı, 1957 gibi erken bir tarihte geliştirilmeye başlandı ve bu aracın IS-2'nin yerini alması bekleniyordu. Tank inşa etmede Sovyet yöntemlerinin proje üzerindeki etkisi çok büyüktü. Önce "111" olarak adlandırılan ve sonra denemelere WZ-111 adıyla katılan makinenin IS-3 örnek alınarak tasarlandığı çok açıktı: Özgün ve uzun bir taret, "gaga şeklinde" ön zırh plakası ve eğimli aralıklı yan zırhlar. Tüm bu çözümler, doğrudan aracın Sovyet ağabeyinden ödünç alınmıştı.

Çinli tasarımcılar, WZ-111'in topu olarak kullanılmak üzere birkaç seçeneği değerlendirdi. Önerilen toplar arasında 130-mm M46, 122-mm D-25TA ve 100-mm D-10T topu vardı. O zamandan elimize ulaşan veriler, sonunda bu mevcut seçeneklerden hangisinde karar kılındığını anlamamıza maalesef imkan vermiyor.

Bu Çin ağır sıklet tankı, üretime geçemedi ve ondan sadece bir prototip yapıldı. Araç, teste girdiğinde düzgün bir tareti bile yoktu. Bunun yerine, ağırlığı araç için tasarlanan taretin ağırlığına eşit olan bir ağırlık taşıyıcı monte edilmişti. WZ-111 prototipi, günümüzde Çin Tank Müzesi'nde sergilenmektedir.

Çin Askeri Müzesi'ndeki farklı kamuflaj boyalarına sahip WZ-111 prototipi. Taret yerine kullanılan kare şeklindeki dengeleyici ağırlık halen görülebiliyor.

Koşulların Kurbanı

Bu tankın üretimine neden başlanmadı? Projenin iptaline yol açan birçok neden sayılabilir. Ağır tankın geliştirilmesi, özellikle de Çin'in ağır sanayisinin ve biliminin bugün olduğu kadar gelişmiş olmadığı göz önüne alındığında, tasarımcılar için büyük bir zorluktu. Ayrıca, ağır tankların üretimi ve bakımı Çin'den daha zengin ülkeler için bile maliyetliydi. Sonuç olarak, Çin ordusunun ağır tank programlarını onaylayan ülkelerin ya bu araçların hizmetteki sayısını düşük tuttuğu ya da bu tip araçların geliştirilmesini bütünüyle durdurduğu gerçeğinin farkına varması uzun sürmedi. Ayrıca, WZ-111 projesi hakkında elde bulunan sınırlı bilgilerden yola çıkarak, prototipte bir dizi tasarım kusurunun olduğunu ve projenin rafa kaldırılması kararında muhtemelen bunların da rol oynadığını anlayabiliyoruz.

WZ-111'in kara talihini açıklayan bir olasılık daha var. Çin, SSCB'den birkaç adet T-54 tankı ve bunların imalat dokümantasyonunu satın almıştı. T-54'ün ateş gücü sağlamdı, tasarımı iyiydi ve uzun testlerden geçmesi gerekmiyordu. Dahası, iş tankın imalat organizasyonuna gelince Çinli mühendisler Sovyetlerden destek de aldı. Sonuç olarak, yola T-54 ile devam etmek daha kolay ve daha sorunsuz olan tercihti.

Şu veya bu sebeple, WZ-111 projesi halının altına süpürüldü ve nihayet bilinmezlikte yok olup gitti.

Oyundaki Özel Görev Meydan Okuması serisini tamamlayarak size özel bir WZ-111'in sahibi olabileceğinizi unutmayın!

Cepheye koşun!